Ontmoeting met de minister van Cultuur, Media, Jeugd en Brussel, Sven GATZ
8 november 2014
CC Strombeek-Grimbergen
Vooraf:
CC Strombeek vierde dit jaar haar 40ste verjaardag. Er werden allerlei specifieke momenten georganiseerd om deze bijzondere verjaardag in het daglicht te plaatsen. Zo was er onder andere een overzichtstentoonstelling in “het Kelderke” (vernieuwde kelderruimte) en werd er een boek uitgegeven, 40 jaar CC Strombeek en Westrand – Cultuurcentra in de Rand.
CC Strombeek-Grimbergen en CC Westrand (Dilbeek) zijn beiden zogenaamde A-centra, en maken daardoor deel uit van een beperkt aantal A-centra in Vlaanderen. Alhoewel de overige A-centra vooral in de grootste Vlaamse steden gelegen zijn, bekleeden de CC’s van Strombeek en Dilbeek dus een specifieke positie die historisch ontstaan is. Het was minister VAN ELSLANDE, de eerste minister van de Nederlandse cultuur die de initiatiefnemer was voor de oprichting van culturele centra in Vlaanderen. Strombeek-Bever was na het vastleggen van de taalgrens in 1963 gelukkig een Vlaamse gemeente, zonder faciliteiten, gebleven. En in de Brusselse Rand zouden de CC’s van Strombeek en Dilbeek duidelijke steunpunten worden waar de Nederlandstalige cultuur zou worden verdedigd en gepromoot.
Uiteraard is er in die 40 jaar veel veranderd. Het publiek, de aard van de voorstellingen, het financiële aspect, digitalisering…Er is een grotere bewustwording bij de burger over hoe middelen verspreid zouden moeten worden. Tal van vragen rijzen als we het willen hebben over hedendaagse cultuur.
De avond:
Voormeld boek was een goede aanleiding om de nieuwe minister van Cultuur eens uit te nodigen voor een gesprek. Als lid van de Raad van Bestuur van het CC ging ik graag in op de uitnodiging. Het was een interessante avond waarmee ik bedoel dat de 40-tal aanwezigen, in een U-vorm gezeten op het podium, elkaars invalshoeken met aandacht aanhoorden. Uiteraard waren de directeurs van de CC’s aanwezig, maar ook de directeur van een school en de muziekschool, een aantal programmatoren, medewerkers van het CC, de Grimbergse cultuurbeleidsverantwoordelijke, vertegenwoordigers van media die het Nederlandstalig karakter van de omgeving promoten zoals vzw De Rand, vrijwilligers, een aantal “wijzen”, lokale politici en dus een aantal leden van de Raden van Bestuur. Er was ook een deelnemer van Turkse oorsprong aanwezig die de werking van zijn lokaal cultuurcentrum in Strombeek uiteenzette.
Vooraf werd gevraagd dat elke deelnemer een actiepunt in 100 woorden zou opsturen. Mijn actiepunt: “garanderen van kwalitatief cultuuraanbod in tijden van financiële crisis, wetende dat er een herdefiniëring van de bevoegdheid van cultuur is gebeurd over de verschillende bestuursniveaus”. De recente zogenaamde interne staatshervorming heeft vooral het provinciale niveau geherdefinieerd. Bevoegdheden gaan overgeheveld worden naar ofwel het Vlaams niveau, ofwel het gemeentelijk niveau. Dit heeft gevolgen op het takenpakket voor de gemeentelijke CC’s. Hoe wordt dit opgevangen ? En wat zijn de financiële gevolgen ? Dit waren mijn “en public” vragen aan de minister.
De moderator die alles in goede banen leidde had 3 clusters van actiepunten opgesteld, maar in feite was samenwerking een wederkerende topic. Net zoals de achtergrond van de aanwezigen waren ook de actiepunten divers, gaande van “lege ruimtes” – een begrip dat omhelst dat er meer ruimte komt om na te denken over nieuwe projecten/zienswijzen, maar dat ook minder programmatie kan inhouden – tot het aanboren van nieuwe publieken, versta bijvoorbeeld: meer allochtonen in de zalen krijgen of, wat mij betreft, bij ons ruim aanbod van cultuur trachten te betrekken. Ook werd samenwerking tussen een aantal structuren aangemoedigd. Momenteel loopt er een samenwerking tussen Strombeek en het SMAK maar de eerdere formule Kwartslag werd ook gesmaakt (onder meer met het Brusselse Kaaitheater). Deze laatste wordt niet meer gesubsidieerd maar bestaat nog wel. Opmerkelijk maar wel positief vond ik, was dat er amper of niet gelobbyd werd voor subsidies. Cultuur leeft in belangrijke mate van deze vorm van financiering, maar de aanwezigen leken het erover eens te zijn dat subsidies niet heiligmakend zijn. Ook de stelling van een aanwezige, waarmee anderen het dan weel helemaal niet eens waren, dat mensen het recht hebben om cultuur te weigeren, vond ik terecht. Men kan maar aanbieden en interesse wekken…Een meningsverschil dus met de lokale politici met een linkse achtergrond.
De minister vatte de tussenkomsten gevat samen en gaf zijn zienswijze erna. Hij was duidelijk in zijn standpunten en kwam gedegen over. Een aantal vragen, bv. over mogelijke samenwerking met de privé (in het boek overigens beschreven door Uplace-voorman, Bart Verhaeghe) bleven dan weer onbeantwoord.
Vervolgens verwisselden de 2 directeurs en de minister van plek aan de tafel (een verfrissende formule), waardoor de minister verder kon ingaan op mijn actiepunt. Hij verduidelijkte dat de overheveling van de provinciale bevoegdheden met betrekking tot personeel in 3 categorieën zijn onder te brengen, een proces dat voltooid moet zijn tegen 2017. Er zou geen verlies aan middelen zijn, dus deze zouden ook worden herverdeeld… Verder stelde ik de vraag naar mogelijke politieke inmenging van de Vlaamse overheid bij de keuze van projecten die de CC’s maken. Deze zou onbestaand zijn, tenzij via het Kunstendecreet.
Het was een boeiende avond. Er zijn tal van blijvende maar ook nieuwe uitdagingen voor de CC’s 40 jaar na hun opstart. In elk geval is het goed te weten dat velen, nog vaak als gedreven vrijwilligers, willen blijven zoeken naar hoe je het best “kunst kan meemaken, cultuur kan ontdekken en mensen kan tegenkomen”, dixit onze voorzitter van het CC Strombeek Grimbergen vzw Hubert SWAELENS.
Voor meer info: Karlijne VAN BREE
